MÜKƏMMƏLİYƏTÇİ BİR ANANIN
UŞAQLARI PROBLEMLƏR YAŞAYAR
Hər ana, uşağının müvəffəqiyyətli, sağlam və xoşbəxt olması üçün səy göstərər.
Lakin bəzi analar bu davranışlarını şişirdərək uşaqları üzərində həddindən artıq
təzyiqçi, gözləyici və mükəmməliyətçi bir tutum göstərməkdədir. Bu cür analara
mükəmməliyətçi analar deyilə bilər.
Uşağın doğumundan etibarən analıq instinktiylə başlanğıcda günahsızca başlayan bu tutum, ananın özünü idarə edə bilməməsi, ananın mizacı, ekoloji faktorlar, ananın öz anasından əldə etdiyi təcrübələr, yaşadığı mədəniyyət kimi səbəblərə görə mükəmməliyətçi bir tərzə bürünə bilər.
Mükəmməliyətçi tutumlarına görə analar özləri bir qəlib təyin edərlər və uşağı bu qəlib içərisində yetişdirməyə çalışarlar.
Uşağının hər hərəkətinin özünün istədiyi tərzdə olmasını istəyən, səhvlərə çox dözməyən bu tip analar, uşağın hər etdiyi davranışı özünün əks olunması kimi görməkdədir. Mən nə qədər uşağıma çox şey versəm uşağım da o qədər mükəmməl olar düşüncəsindən hərəkətlə uşağa həddindən artıq dərəcədə bir yükləmə etməyə çalışmaqdadır.
Bu da uşaqda bəzi psixoloji problemlərin meydana gəlməsinə səbəb olar. Mükəmməliyətçi bir analıq modeli nə qədər səhvsə səhlənkar bir analıq modeli də o dərəcə səhvdir. Bunun üçün sərhədlərin çox yaxşı bilinməsi lazımdır, balanslı analıq modeli bu baxımdan əhəmiyyətlidir.
Mükəmməliyətçi ananın uşağında nə kimi problemlər görülər?
*Həddindən artıq təzyiqə məruz qaldıqlarından bu tip uşaqlar həddindən artıq isyankar və ya həddindən artıq asılı ola bilərlər.
*Bu uşaqlarda ana-ataya həddindən artıq asılılığa örə ana-atasını itirmə qayğısı meydana gələ bilər.
*Hər şeylərini anaları etdiyi üçün və ya hərəkətləri analarının idarəsi altında olduğu üçün özünə inam problemi yaşaya bilərlər.
*Özünə inam problemlərinə görə öz yaşıdlarıyla ünsiyyətlərində bəzi problemlər yaşaya bilərlər.
*Davamlı ailənin uşaqdan müvəffəqiyyətli olması gözlənildiyi üçün uşaqda müvəffəqiyyət və performans qayğısı meydana gələ bilər.
*Evdə çox rahat bir şəkildə özünü ifadə edə bilərkən ev xaricində məktəb, məhəllə kimi ictimai mühitlərdə içinə qapanma davranışı müşahidə edilər.
*Kifayət qədər məsuliyyət verilmədiyi üçün problemlərlə baş edə bilmə gücləri zəifdir.
Balanslı bir ana nələr edər?
İnkişaf dövrlərinə uyğun olaraq uşağın etməsi lazım olanlar üzərində dayanmaq lazımdır. Uşaqda əzələ inkişafı kafi olduğu zaman öz başına yemək yeməsinə köməkçi olunmalı vs.
Uşağı, öz xəyal dünyamızda oturtmaq istədiyimiz yerdən çox, uşağın fərdi xüsusiyyətlərini diqqətə alaraq yetişdirin.
Uşağın bəzən müvəffəqiyyətsiz ola biləcəyi, bəzən səhv edə biləcəyi gerçəyini gözdən qaçırmamaq lazımdır.
Davranışlarda tutarlı olunmalı, mükafat və cəza yerində və dozajında istifadə edilməlidir.
Uşaqların bacardığı şeyləri siz etməyin, onlara etdirin.
Uşağın müvəffəqiyyəti və ya müvəffəqiyyətsizliyi yerinə bəzən uşağınızla özü haqqında danışmağa çalışın, onu dinləyin.
Uşağa göstəriləcək sevgi, uşağın müvəffəqiyyətiylə doğru mütənasib olmamalıdır.
